💢*نقش عرف و قانون در قتل فجيع دختر اهوازى*

✍رستم خنيفر

ديروز شنبه (١٤٠٠/١١/١٦) صحنه‌هاى دردناكى در فضاى مجازى از قتل فجيع يك دختر اهوازى پخش شد در اين ميان  یک نفر،  قاتل را چنان تمجید می‌کرد که گویی یک قهرمان ملی را تشویق می‌کند  این نشان از آن دارد هنوز در جامعه ما بعضی افراد ولو اندک طرفدار قتل‌های ناموسی هستند. الحق و الانصاف آحاد مختلف جامعه ما به شدت این فاجعه هولناک را محکوم کردند و مردم ما از این رفتار داعشی  به شدت متنفرند.
قتل های ناموسی از عهد باستان بوده و تا به امروز در تمام جوامع بشری دیده می‌شود اما چیزی که در جامعه ما آزار دهنده است  این است که عاملان قتل‌های ناموسی فکر می‌کنند که می‌توانند با شمشیر، ننگ را از دامان خود بزدایند ولی در واقع  این توحش و بربریت مایه ننگ کل افراد جامعه است.
این مجرمان مفاهیم غلطی را که با جهل و نادانی آمیخته است کورکورانه از نسل‌های قبلی فرا گرفته‌اند و گمان می‌کنند که قتل‌های ناموسی باعث سرافرازی آنان در جامعه می‌شود و آن را به‌مثابه مردانگی تلقی می‌کنند. آنان نمی‌دانند مردانگی یعنی اخلاق و پاس داشتن ارزش‌های انسانی و احترام به احساسات دختران است.
به صراحت بگویم ریشه خیلی از قتل‌های ناموسی در فرهنگ ازدواج اجباری و بی‌بندوباری مردان نهفته است زیرا ازدواجی که براساس رضایت نباشد یک نوع تجاوز به دختر، زیر لوای عقد شرعی است و در حقیقت به این دختران دو بار تجاوز می‌شود زمانی که آنها را به زور شوهر می‌دهند و زمانی که جسدشان را در خیابانها پیدا می‌کنند.
پژوهشگران معتقدند استان‌هایی که بافت آنها قبیله‌ای است آمار قتل های ناموسی بیشتر است. در خوزستان علاوه بر این که دولت‌ها هیچ گونه برنامه‌ای برای انتقال از قبیله‌گری به جامعه مدنی نداشتند بلکه خود سبب رواج قبیله گرایی در استان شدند زیرا انتقال از قبیله گری به جامعه مدنی نیاز به سرمایه‌گذاری، برنامه ریزی، تقویت نهادهای مدنی و… دارد که فقط از عهده دولت‌هاو با همراهی نخبگان برمی‌آید.
آموزش و پرورش نیز با توجه به تنوع فرهنگی و قومی کشور نتوانسته است مشکلات فرهنگی مناطق مختلف را در نظر گیرد و گام‌های مثبتی بردارد بلکه کمترین امکانات آموزشی و پرورشی در مناطق فقیر و حاشیه‌نشین دیده می‌شود در این مناطق به علت عقب‌ماندگی فرهنگی، خبری از افزایش سواد رسانه‌ای و مهارت‌هایی چون ارتباط موثر بین پدران و دختران و نیز همسران دیده نمی‌شود. به همین علت شروع یک رابطه از طریق فضای مجازی می تواند فاجعه بار شود. همچنین مشکلاتی چون فقر،بیکاری ، تبعیض، خشکسالی ، مردسالاری و… می تواند خشونت علیه زنان را شدت بخشد.
ناگفته نماند در فرهنگ جامعه عرب اهوازی در مورد مشکلات اخلاقی قاعده اصلی “ستر” است نه قتل، ستر به معنی “پوشاندن” و حفظ آبروی مردم است و این یک سنت اسلامی است پیامبراکرم می‌فرماید: “من ستر أخاه المسلم فى الدنيا ستره الله يوم القيامة” (هركه در دنيا عيب برادر مسلمان خود را بپوشاند خداوند روز قیامت عیب‌های او را می‌پوشاند)
در ایام نوجوانی از پیرمردان سؤال مى‌كردم كه چگونه بعضی از خانواده‌های بزرگ عرب و بعضی از شیوخ در هر شرایطی مورد احترام مردم هستند، می‌گفتند این خانواده‌ها در طول تاریخ و جد اندرجد دو ویژگی اساسی داشتند “اهل بخت ” و “اهل ستر ” بودند  یعنی هیچ وقت وجدان خود را زیر پا نمی‌گذاشتند و حرف حق را می‌زدند و دوم اینکه آبروی مردم را حفظ می‌کردند این افراد باتوجه به حکمت و درایت و جایگاه اجتماعی خود چنان استادانه و با مهارت کامل از فضاحت‌های اخلاقی جلوگیری می‌کردند که هم آبروی مردم را حفظ می‌کردند و هم از خونریزی جلوگیری می‌نمودند و تا به امروز داستان‌های زیادی در این مورد از پیرمردان می‌شنویم که مملو از حکمت و درایت و دوراندیشی است.
در هر صورت امروزه باید ذهنیت سنتی مردم تغییر یابد و با واقعیت‌های جامعه همراه شود و می‌توان با ایجاد تغییر در عرف و فرهنگ و نوع تربیت افراد جامعه، قدم‌های مثبتی در راستای فرهنگ‌سازی برداشت اولین قدم محکومیت شدید قتل دختر اهوازی از سوی آحاد مختلف جامعه از جمله روشنفکران ،  روحانیون ، شیوخ و… است زیرا سکوت یک نوع رضایت و تأييد اين رفتار داعشى است.
از سوى ديگر اصلاح ساختارهای قانونی و زیربنایی می‌تواند از وقوع قتل‌های ناموسی جلوگیری کند بی‌شک عدم مجازات قاتلان ناموسی می‌تواند به عنوان یکی از عوامل افزایش آمار قتل‌های ناموسی در جامعه گردد. طبق ماده ۳۰۱ قانون مجازات اگر پدر یا پدربزرگ پدری، فرزند یا نوه‌شان را به قتل برسانند قصاص در مورد آنها اجرا نمی‌شود. معمولا در قتل‌های ناموسی بین خانواده دختر و قاتلان تبانی صورت می‌گیرد و پس از ارتکاب جرم، والدین به عنوان اولياى دم، قاتلان را مورد بخشش و عفو قرار مى‌دهند. اگر در کشورمان اراده‌ای قوی برای جلوگیری از قتل‌های
ناموسی پیدا شود این جرم باید از حوزه جرائم خصوصی خارج شود و به عنوان یک جرم عمومی تلقی شود.
همچنین ماده ۶۳۰ قانون مجازات تصریح می کند: ” اگر مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد می‌تواند در همان حال آنان را به قتل برساند. ” سؤالى که در اینجا مطرح می شود این است که آیا این ماده یک نوع قتل ناموسی آن هم قتل دو نفر بصورت قانونی نیست؟

*📢صدای کرخه، صدای مردم و مسئولین👇:*
*📲 صدای کرخه واتساپ – کانال۲۹👇
https://chat.whatsapp.com/L8kbMzKDMNnDlIWwPjbIO8
*📲پیج جدید اینستاگرام صدای کرخه👇*
https://instagram.com/sedaye_karkheh
*📲کانال جدید تلگرام صدای کرخه👇*
https://t.me/joinchat/B7o6GqJlHLkzZjFk
*📲پیام رسان سروش ، ایتا و سایت👇*
http://splus.ir/sedayekarkhehs
https://eitaa.com/sedayekarkheh
http://sedaghatekarkhe.ir